Patron Muzeum
Alf Kowalski
Alf Kowalski (wł. Alfons) urodził się 23 kwietnia 1914 roku w Inowrocławiu. Od najmłodszych lat żywo interesował się zabytkami przeszłości. Z zebranych przez siebie fragmentów ceramiki, starych monet i innych przedmiotów na strychu rodzinnego domu stworzył własne małe muzeum.

Edukacja

W latach 1935-1939 podjął studia w Państwowym Instytucie Sztuk Plastycznych w Poznaniu na Wydziale Malarstwa. W czasie okupacji w 1939 roku został wywieziony na roboty do Niemiec, po powrocie w 1940 roku został skierowany do obozu pracy w Poznaniu, skąd trafił do Łukowa Podlaskiego. Po wyzwoleniu tych terenów przez Armię Czerwoną do czerwca 1945 roku był nauczycielem rysunku w szkole średniej oraz pełnił funkcję referenta do spraw kultury i sztuki przy Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Łukowie.


Praca
Więcej
W połowie 1945 roku powrócił do Poznania, gdzie bardzo krótko pracował w Muzeum Wielkopolskim. Postanowił dołączyć do zespołu Polskiego Związku Zachodniego, udającego się na tzw. „Ziemie Odzyskane”. Miejscem pracy miał być Gorzów, jednakże ze względu na trudności komunikacyjne 30 czerwca 1945 roku Alf Kowalski dotarł do Międzyrzecza.
Początkowo pracował w Inspektoriacie Oświaty w Dąbrówce Wielkopolskiej. Do jego obowiązków należała „troska o pamiątki historyczne i opieka nad tradycjami kulturowymi rodzimej ludności”. W lipcu 1945 roku został zatrudniony w Starostwie Powiatowym w Międzyrzeczu na stanowisku referenta do spraw kultury i sztuki.
Pierwsza wystawa

Podczas prac terenowych Alf Kowalski zbierał porzucone i zagrożone zniszczeniem zabytki m.in. XVII- i XVIII-wieczne portrety trumienne i tablice herbowe. Początkowo gromadził je we własnym biurze, jednakże z powodu rosnącej liczby rozpoczął starania nad utworzeniem powiatowego muzeum.
Pierwsza wystawa zgromadzonych zbiorów została otwarta 18 marca 1946 roku w pomieszczeniach ówczesnego Domu Społecznego – przedwojennej Willi Starosty. Przekazane pomieszczenia szybko okazały się jednak niewystarczające.


Działalność muzealna
Więcej
W 1947 roku zrezygnował ze stanowiska w Starostwie Powiatowym i całkowicie poświęcił się pracy na rzecz muzeum i działalności artystyczno-społecznej. Władze na cele muzealne przekazały dawną siedzibę starostów międzyrzeckich wraz z ruinami XIV-wiecznego zamku. 1 lipca 1947 roku Alf Kowalski został mianowany kierownikiem Powiatowego Muzeum Regionalnego Ziemi Międzyrzeckiej.
Przez blisko 40 lat pracy na rzecz międzyrzeckiego muzeum Alf Kowalski konsekwentnie realizował śmiałą wizję rozwoju instytucji oraz przywrócenia przekazanym budynkom dawnej świetności. Wieloletnie remonty, ochrona zbiorów, organizacja wystaw oraz wydarzeń kulturalnych wymagały ogromnego zaangażowania, cierpliwości, a niejednokrotnie także uporu i długotrwałych, nieustępliwych zabiegów, szczególnie o uzyskanie ciągle brakujących środków finansowych.
Nagrody i odznaczenia

Ogromny wkład Alfa Kowalskiego w rozwój muzeum i życia kulturalnego na ziemi międzyrzeckiej został doceniony – za swoją pracę otrzymał on wiele nagród oraz odznaczeń państwowych. W 1966 roku Międzyrzeckiemu zespołowi muzealnemu, z uwagi na wielką wartość dla kultury narodowej, nadano tytuł Pomnika Kultury Tysiąclecia Państwa Polskiego. Do indywidualnych wyróżnień należą Krzyż Komandorski i Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski oraz nagrody: Ministra Kultury i Sztuki (1967), Lubuska Nagroda Kulturalna (1957, 1974), tytuł Lubuszanina XXV- lecia i XXX-lecia.
Kariera artystyczna
Pomimo licznych obowiązków nie zrezygnował z rozwoju osobistego oraz działalności artystycznej. W 1946 roku ukończył, rozpoczęte przed wybuchem II wojny światowej, studia na Wydziale Malarstwa Dekoracyjnego Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w Poznaniu. W latach 1948-1949 roku w Krakowie brał udział w specjalistycznych kursach z zakresu muzeologii oraz konserwacji zabytków. Początkowo należał do poznańskiego Okręgu Związku Polskich Artystów Plastyków, a następnie współorganizował powstałą w 1954 roku delegaturę ZPAP w Zielonej Górze.
Prace artysty prezentowane były na wielu wystawach indywidualnych i zbiorowych m.in. na pierwszej Wystawie Artystów Plastyków Ziemi Lubuskiej (1947), autorska wystawa w międzyrzeckim muzeum (1953) oraz w Gorzowie Wielkopolskim i Nowej Soli (1955), wystawa w Biurze Wystaw Artystycznych w Zielonej Górze i Poznaniu (1960) czy też na wystawie powstałej z okazji XX-lecia Zielonogórskiego Okręgu ZPAP w zielonogórskim BWA (1974).

Swoją niestrudzoną pracą wniósł duży wkład w rozwój polskiej kultury. Uronił przed zniszczeniem wiele cennych zabytków świadczących o złożonej historii ziemi międzyrzeckiej. Był twórcą jednej z największych w Polsce kolekcji portretów trumiennych, tablic inskrypcyjnych, tablic herbowych – prezentowanych wielokrotnie na wystawach krajowych i zagranicznych.
Ostatni okres życia
Dyrektor międzyrzeckiego muzeum po blisko 40 latach kierowania stworzoną przez siebie placówką z dniem 1 stycznia 1986 roku w wieku 72 lat przeszedł na emeryturę. Przez kolejny rok pracował w muzeum na pół etatu jako konsultant do spraw wystawiennictwa.
Zmarł 24 listopada 1993 roku w Piasecznie koło Warszawy.
Mieszkańcy Międzyrzecza, byli współpracownicy, dziennikarze, naukowcy i muzealnicy nie zapomnieli o twórcy Muzeum w Międzyrzeczu. To z inicjatywy tych środowisk wyszedł apel do starosty i rady powiatu w Międzyrzeczu, aby należycie uhonorować zasłużonego dla miasta muzealnika. 29 lutego 2012 roku Alf Kowalski został patronem międzyrzeckiego muzeum.
